فناوری ارتباطات

 ارتباطات یکی از نیازهای حیاتی بشریت است و انسان همواره به دنبال ابداع فن آورهائی بوده است که بتواند با استفاده از آنان با سایر همنوعان خود ارتباط برقرارنماید . در گذشته ای نه چندان دور که انسان استفاده از اینترنت را تجربه نکرده بود ، ارتباطات محاوره ای صرفا" از طریق تلفن و به کمک خطوط PSTN   انجام می گردید . درسیستم فوق ، سیگنال های صوتی آنالوگ با استفاده از کابل های مسی حمل ومبادله داده خصوصا" در مسافت های طولانی گران قیمت و ارتباطات دوسویه ویدیوئی رویائی بیش نبود ( در آن زمان صرفا" از تلویزیون استفاده می گردیدکه به عنوان یک رسانه دوسویه محسوب نمی گردد ). در سالیان اخیر ما شاهد اتفاقات جالبی بوده ایم که هر یک به سهم خود تاثیری غیرقابل انکار در حیاتبشریت داشته اند . ابداع کامپیوترهای شخصی ، فن آوری های جدید ارتباطی نظیر تلفن های سلولی و نهایتا" اینترنت نمونه هائی در این زمینه می باشند که باعث شده است انسان بتواند با استفاده از سرویس های جدیدی نظیر نامه الکترونیکی ، چت و مواردی‌ دیگر با سایر افراد ارتباط برقرار نماید .
درحال حاضر می توانیم نظاره گر یک انقلاب واقعی در عرصه ارتباطات باشیم . هرشخص با استفاده از کامپیوتر و اینترنت می تواند با سایر افراد مورد علاقه خود ارتباط برقرار نموده ، داده ای را مبادله و یا از طریق امکانات نرم افزاری موجود با یکدیگر گفتگو نمایند . ما نمی دانیم دقیقا" در آینده چه اتفاقی خواهد افتاد ولی این را می دانیم که کامپیوتر دارای نقشی محوری واساسی در این رابطه خواهد بود . اینترنت با سرعت بالا در همه جا استفاده خواهد شد و مردم با یکدیگر به صورت صوتی و تصویری ارتباط برقرار خواهند نمود .به هرحال ، رشد بی سابقه اینترنت در سالیان اخیر این نوید را می دهدکه بتوان از زیرساخت موجود به عنوان یک گزینه مطلوب به منظور ارتباطات استفاده نمود .

VoIP چیست ؟
  VoIPبرگرفته از(Voice over internet protocol ) که با نام IP تلفنی نیز از آن یاد می شود ، امکان استفاده از اینترنت برای مکالمات تلفنی را فراهم می نماید . در مقابل استفاده از خطوط تلفن سنتی ، VoIP از فن آوری دیجیتال استفاده می نماید و نیازمند یک اتصال broadband نظیر DSL است . هم اینک شرکت های متعددی سرویس فوق را در اختیار علاقه مندان قرار می دهند .
متداول ترین کاربرد VoIP برای موارد شخصی و استفاده در منازل ، سرویس های تلفنی مبتنی بر اینترنت است که با محوریت یک سوئیچ تلفن انجام می شود . با استفاده ازفن آوری فوق ، استفاده کنندگان می توانند همچنان دارای یک شماره تلفن باشند . در چنین مواردی ممکن است از یک آداپتور نیز استفاده گردد. آداپتورفوق این امکان را دراختیار استفاده کننده قرارخواهد داد تا بتوانند از یک تلفن معمولی نیز استفاده نمایند .
در زمان استفاده از سرویس فوق ،مخاطب شما متوجه این موضوع نخواهد شد که شما از فن آوری VoIP استفاده می نمائید و قادر به تشخیص دقیق تفاوت سرویس فوق نسبت به یک تلفن سنتی نمی باشد .

VoIP چگونه کار می کند ؟
در گذشته ای نه چندان دور ،پیشگامان عرصه های علمی به این نتیجه رسیدند که می توان یک سیگنال را به صورت دیجیتال و در یک مسافت طولانی ارسال نمود . بدین منظور می بایست قبلاز ارسال سیگنال ، آن را با استفاده از یک مبدل آنالوگ به دیجیتال(ADC) ،دیجیتال و سپس ارسال و در نقطه پایانی انتقال،با استفاده از یک مبدل دیجیتال به آنالوگ(DAC) مجددا" آن را به آنالوگ تبدیل نمود .فن آوری VoIP نظیر آنچه اشاره گردید کار می کند . در ابتدا ، صدای دیجیتال شده در بسته های اطلاعاتی قرار می گیرد و پس از ارسال در مقصد مجددا" به صوت تبدیل میگردد. با ذخیره اطلاعات به فرمت دیجیتال می توان بر روی آنان کنترل بهتری را اعمال نمود . مثلا" می توان آنان را فشرده ، مسیر آنان را تعیین و یاآنان را به یک فرمت جدید دیگر تبدیل نمود .
شبکه های مبتنی‌ برپروتکل TCP/IP از بسته های اطلاعاتی IP تشکیل می گردند که شامل یک هدر ( برای کنترل ارتباطات ) و یک paylaod به منظور مبادله داده می باشند . فنآوری VoIP از بسته های اطلاعاتی IP به منظور حرکت در شبکه و رسیدن به مقصدنهائی استفاده می نماید . Voice (source) - > ADC - - - Internet - - - DAC - > Voice (dest)

مزایای استفاده از VoIP نسبت به PSTN
درزمان استفاده از خطوط PSTN ، کاربران عملا" هزینه زمان استفاده شده توسط شرکتی که مدیریت خط PSTN را برعهده دارد ،‌ پرداخت می نمایند و هر اندازه که بیشتر با تلفن صحبت نمایند هزینه بیشتری را نیز می بایست پرداخت نمایند. علاوه بر این ، نمی توان بطور همزمان با بیش از یک شخص گفتگو نمود .در فن آوری VoIP می توان هر زمان و با هر شخص گفتگو نمود . کافی است که در آن مقطع زمانی سایر افرادی که شما می خواهید با آنان گفتگو نمائید نیزبه اینترنت متصل شده باشند . مکالمه برقرار شده تا زمان دلخواه ( مستقل ازهزینه های مربوطه ) می تواند ادامه یابد. علاوه بر این ، می توان در یک زمان با چندین نفر گفتگو نمود . در زمان گفتگو با سایر افراد و بطورهمزمان می توان با آنان داده ئی ( نظیر تصاویر ، نمودارها و تصاویرویدیوئی ) را نیز مبادله نمود .

چرا تاکنون از این فن آوری در ابعاد گسترده ای استفاده نشده است ؟
دراین بخش لازم است به برخی مسائل حاصل از ائتلاف بین معماری VoIP و اینترنت اشاره گردد. مبادله داده صوتی می بایست به صورت بلادرنگ و بدون توقف انجام گردد و این موضوع با معماری نامتجانس اینترنت که ممکن است از تعدادی روتر ) ماشین هائی که مسیریابی بسته های اطلاعاتی را انجام می دهند ) به منظورمسیریابی بسته های اطلاعاتی استفاده نماید، همخوانی نداشته و می تواندباعث بروز مسائل خاصی نظیر افزایش زمان RTT برگرفته (Round Trip Time ) گردد . بنابراین ، می بایست با اعمال تغییرات لازم و بکارگیری فن آوری های دیگر ، زمینه استفاده موثر از فن آوری VoIP را فراهم نمود .

نحوه ایجاد یک اتصال VoIP
برای ایجاد یک ارتباط مبتنی بر VoIP ،‌ می بایست مراحل زیر را دنبال نمود ) تمامی مراحل می بایست به صورت بلادرنگ انجام گردد) :
 • تبدیل سیگنال آنالوگ به دیجیتال : تبدیل سیگنال صوتی آنالوگ به سیگنال دیجیتال ( مجموعه ای ازصفر و یک ) توسط یک مبدل آنالوگ به دیجیتال ( ADC )
  • فشرده سازی سیگنال دیجیتال : پس از تبدیل سیگنال صوتی به دیجیتال ، بیت های موجود می بایست بر اساس یک فرمت مناسب فشرده تا آماده ارسال گردند . در این رابطه از پروتکل های متعددی استفاده می گردد . PCM و استاندارد ITU-T G.711 نمونه هائی در این زمینه می باشند .
 • استفاده از یک پروتکل بلادرنگ : دراین مرحله ، بسته های صوتی در بسته های اطلاعاتی و با استفاده از یک پروتکل بلادرنگ ( عموما RTP بر روی( UDP  قرار می گیرند.
  • استفاده ازیک پروتکل سیگنالینگ : در این مرحله لازم است از یک پروتکل سیگنالینگ به منظور فراخوانی کاربر استفاده گردد . پروتکل ITU-T H323 نمونه ای دراین زمینه می باشد .
 • تبدیل سیگنال دیجیتال به آنالوگ : در سمت گیرنده ، می بایست بسته های اطلاعاتی از یکدیگر مجزاء ، داده ها استخراج و به سیگنالهای صوتی آنالوگ تبدیل و در نهایت برای کارت صدا و یا تلفن ارسال گردند .

چالش های امنیتیVoIP
باتوجه به این که فن آوری VoIP در ارتباط با اتصال اینترنت است و از آن استفاده می نماید ، مشکلات و مسائل امنیتی در ارتباط با کامپیوتر متصل شده به اینترنت می تواند سرویس فوق را نیز تحت تاثیر قرار دهد. فن آوری VoIP هنوز جوان است و بحث های مختلفی در خصوص ظرفیت ریسک پذیری آن وجود دارد . مهاجمان ممکن است قادر به انجام فعالیت هائی نظیر قطع مکالمه تلفنی ،استراق سمع ، برنامه ریزی و هدایت حملات مبتنی بر مهندسی اجتماعی با بررسی Caller ID و در نهایت از کار انداختن سرویس فوق باشند . فعالیت هائی که مستلزم استفاده از حجم بالائی از منابع شبکه است ، نظیر دریافت فایل های حجیم ، بازی های online ، استفاده از محتویات چندرسانه ای ( صوت و تصویر (، می تواند سرویس VoIP را تحت تاثیر قرار دهد .
در زمان استفاده ازفن آوری VoIP ممکن با مسائل دیگری که در ارتباط با روتینگ تلفن بر روی اتصال broadband اینترنت است نیز برخورد نمائیم . برخلاف خطوط تلفن سنتی ،که امکان استفاده از آنان حتی در صوت قطع برق وجود دارد ، سرویس VoIP درچنین مواردی غیرقابل استفاده می گردد و ممکن است مسائل خاصی را برای سیستمهای امنیتی منازل و یا دستیابی به شماره تلفن های اضطراری به دنبال داشته باشد .

نحوه حفاظت
در زمان استفاده از سرویس فوق لازم است به موارد زیر توجه گردد :
به هنگام نگه داشتن نرم افزارها : در صورتی که تولید کنندگان نرم افزار برای سیستم عامل دستگاه مورد نظر نسخه های به هنگام شده ای را ارائه داده اند ، می بایست در اولین فرصت نسبت به نصب آن اقدام گردد . نسخه های به هنگام شده ممکن است فرآیند به هنگام سازی را در سطح Firmware انجام دهند . با به هنگام سازی نرم افزارهای موجود ، پیشگیری لازم در خصوص برخی حملات برنامه ریزی شده با هدف بهره گیری از نقاط آسیب پذیرانجام خواهد شد .
استفاده و به هنگام سازی نرم افزارهای آنتی ویروس : برنامه های ضد ویروس قادر به تشخیص و حفاظت کامپیوتر شما در مقابل ویروس های شناخته شده می باشند. با توجه به این واقعیت که مهاجمان به صورت مستمراقدام به نوشتن ویروس های جدید می نمایند ، لازم است که این نوع نرم افزارها همواره به هنگام باشند .
استفاده از گزینه ها و تنظمیات امنیتی : برخی از ارائه دهندگان سرویس VoIP ، امکان رمزنگاری اطلاعات را نیز به عنوان یک سرویس دیگر در اختیار مشتریان خود قرار می دهند . در صورت وجودنگرانی در خصوص تعرض به حریم خصوصی خود ، می توان از این ویژگی و سایرگزینه های موجود در این رابطه استفاده نمود .
نصب و یا فعال نمودن یک فایروال : فایروال ها با بررسی بسته های اطلاعاتی می توانند یک سطح حفاظتی مناسب در خصوص فیلتر نمودن برخی کدهای مخرب جهت ورود به سیستم شما را انجام دهند . برخی از سیستم های عامل به همراه یک فایروال ارائه می گردند. در چنین مواردی لازم است از فعال بودن آنان اطمینان حاصل نمود.

بررسی تنظیمات امنیتی : هم کامپیوتر شما و هم تجهیزات و نرم افزارهای ارائه شده جهت استفاده از سرویسVoIP ،‌ امکانات و گزینه های متفاوتی را در اختیار شما قرار می دهند . فعال نمودن برخی گزینه ها ممکن است ضریب آسیب پذیری شما را در مقابل حملات افزایش دهد . بنابراین لازم است گزینه های غیرضروری را غیرفعال نمود . پیشنهاد می گردد تنظیمات امنیتی به دقت بررسی گردد و صرفا" گزینه هائی انتخاب شود که ضمن تامین اهداف عملیاتی ، باعث افزایش ضریب آسیب پذیری شما نگردد .